Kumlama Tekniği
Kumlama inşaat mühendisliği ve mimarlık alanında yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik sayesinde özellikle tarihi eserlerde yapının sahip olduğu taş yüzeylerine zarar vermeden yüzey temizliği yapılmakta. Restorasyon uygulamalarında yaygın olarak kullanılan sistem sayesinde yapının tarihi dokusunu bozmadan onarım yapmak mümkün olabiliyor. Özellikle Selçuklu ve Osmanlı döneminde kalma cami, külliye, medrese vb. yapıların restorasyon çalışmalarında sıklıkla kullanılmakta. Taş yüzeylerin zaman içinde nem ve suyla kazandığı tuzlanma ve kararma gibi taşın özelliğini kaybetmesine neden olan katmanlar kumlama tekniği ile temizlenebiliyor.
Kumlama Tekniği Nasıl Uygulanıyor?
Kumlama tekniği mekanik yüzey temizliği olarak da bilinen bir yöntemdir. Kumlama tekniği oldukça basit tasarlanmış bir makine yardımıyla uygulanmaktadır. Makine motorla çalışmakta olup basit bir püskürtme yöntemi kullanılır. Makinenin malzeme haznesine kumlama tekniği için öngörülen kum malzemesi eklenir ve malzemenin temizlenecek yüzeye belli bir uzaklıktan püskürtülmesi sağlanır. Fakat makine için kullanılacak kum cinsi çeşitlilik göstermektedir. Tarihi eserde bulunan taşların patinesini bozmadan temizlik yapılacak kumu seçmek önem arz etmektedir. Bu nedenle kumlama tekniğinin uygulanmasına da kullanılacak malzemenin cinsine de uzmanlar tarafından karar verilir. Özellikle çok eski yapılarda yüzey sertlikleri farklılık göstermektedir ve kullanılan malzemenin sertlik derecesi de yapılacak restorasyon için çok önemlidir.
Kumlama Tekniği Nerelerde Uygulanır?
Kumlama tekniğinin uygulandığı çok sayıda yapı bulunmaktadır. İnşaat mühendisliği ve mimari çalışmalarda yaygın olarak kullanılmasının yanında metal cisimlerin zaman içinde üzerinde biriktirdikleri korozyonun temizlenmesi için de kullanılabilmektedir. Fakat yapılarda kullanılan kumlama makineleri ile metal kumlama makineleri birbirinden ayrılır. Metal kumlama yöntemi uygulanırken metale püskürtme uzaklığı daha kısa tutulurken yapılarda uygulanan kumlama tekniğinde taşa püskürtme mesafesi daha geniş tutulmaktadır. Ayrıca kullanılan kum seçimi de farklılık göstermektedir.
Kumlama Tekniği Ne Kadar Güvenli?
Kumlama tekniği her ne kadar bilimsel araştırmalar sonucunda yapının yüzeyine zarar vermediği ispatlanmış olsa da bazı bilim insanları yine de bu sistemin özellikle tarihi eserlere uygulanmasını uygun bulmamaktadırlar. Fakat uygulamanın kullanıldığı çok sayıda tarihi eserin taş yüzeyleri üzerinde yapılan gözlem ve deneylerde taşların zarar görmeden temizlenebildiği gözlemlenmiştir. Fakat yine de tarihi eserler üzerinde bu yöntemin uygulanabilmesi için bazı şartlar gerekir. Çünkü tarihi eserin Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından görülmesi ve taşlar üzerinde bir bilim heyeti ile birlikte araştırma yapması gerekir. Araştırma sonunda uygun bulunduğu takdirde proje hazırlanması istenmektedir. Hazırlanan proje de yine kurul tarafından incelenir ve uygun bulunduğu durumda yapı da bu teknik uygulanabilir.